"خون بس" آنگونه که از نامش بر می آید به معنای پایان دادن به خون و خونریزی است.رسمی که در قبایل و نواحی مختلفی از ایران در استانهای کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری، ایلام، کردستان، کرمانشاه، تا بخش‌هایی از فارس و بوشهر و گلستان و استان خوزستان رایج بوده و امروزه هرچند به ندرت و کم اما در میان برخی طوایف اجرا میشود. "خون بس" در ظاهر، گذشتن از "حق انتقام" طایفه ی فرد مقتول در ازای ازدواج با دختری از طابفه فرد قاتل می باشد.خلاصه تر اینکه طبق این سنت یکی از دختران خانواده قاتل به عقد یکی از نزدیکان مقتول درآورده میشود. در میان اعراب خوزستان، چهار زن به عنوان «دیه» به طایفه مقتول داده میشود؛ یک زن به خانواده مقتول و سه زن دیگر به بقیه طایفه. در عشایر بختیاری و لر در ازای هر مقتول یک زن، به علاوه زمین و گاه مقداری پول پرداخت میشود. در میان اعراب زنی که به عنوان خون‌بس می‌رود «فصیله» نام دارد که از حق و حقوق چندانی برخوردار نیست، حق طلاق و شیربها ندارد و تنها از طرف شوهر برای او مهریه‌ای تعیین میشود. در خون‌بس حتی ممکن است دختری که به خون‌بها می‌دهند حتی یک‌ساله باشد و متعهد می‌شوند که وقتی به سن بلوغ رسید، او را به عقد خانواده مقتول درآورند(روزنامه شرق،7مرداد1391).این سنت همانند تمام سنتهای دیگر موافقان و مخالفانی دارد. موافقان از این شیوه به عنوان «رهیافت تربیت و اصلاح اسلامی به جای مجازات مجرم، اصلاح و تربیت مجرم به جای مجازات و نابودی مجرم، عفو مجرم توسط سنت خون‌بس به مثابه نماد همبستگی دینی و محیطی، تجدید سنتهای حسنه بومی، راهکار زیرکانه شوراهای حل اختلاف منطقه، لیاقت و مدیریت روحانیت دستگاه قضایی منطقه و استفاده از مسجد به‌عنوان مرکز اجتماعی» یاد می کنند(سایت موعظه نقادانه حزب‌الله وابسته به ستاد مرکزی حزب‌الله) و مخالفان از آن به عنوان سنتی "ضد زن" نام می برند. بدیهی است هر سنتی را با توجه ظرف مکانی و زمانی اش باید سنجید و قطعا هیچ سنتی بی دلیل و کارکرد خاص به وجود نیامده است. اما اگر آدمی مصر به حفظ تمامی سنتهای خود باشد حتی اگر آن سنت به ضد کارکرد اصلی خود تبدیل شده باشد،استدلال ستیزی و استدلال گریزی خود را نمایش می دهد.من بر این عقیده ام که این سنت نه تنها"ضد زن" بوده بلکه سنتی "ضد مرد" و در اصل سنتی "صد انسانی" است. زیرا مرد طایفه مقتول همانقدر در این ازدواج حق اتنخاب دارد که دختر طایفه قاتل در قبول یا رد کردنش. بدیهی است که نه مرد و نه زن هیچکدام هیچگونه حق انتخابی نداشته و تنها مطیع "ریش سفیدان" قبیله اند.
"خون‌بس" ثبت ملی میشود . خبر را معاون میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد اعلام کرده است.علاوه براداره میراث فرهنگی این استان ،ادارات میراث فرهنگی سه استان دیگرنیز در رقابت هستند تا هرکدام زودتر از دیگری این سنت را به ثبت رسانده ،افتخار مقام اولی در ثبت ملی این سنت را نصیب خود سازند.اولین بودن ، بهترین بودن و بزرگترین بودن گریبان همه ی مدیران را گرفته است. خود من حد اقل شش یا هفت مرتبه به جلسات و جشن های افتتاح"اولین کتابخانه مجازی ایران" دعوت شده ام!!وقتی مدیران در سطح کلان ادعای مدیریت جهانی را داشته باشند و درتائید این ادعا دست به ارائه هر گونه آماری بزنند، مدیران سطوح میانی و خرد را به یک مسابقه ی بی پایان "اولین و بهترین و بزرگترین بودن" کاذب دعوت کرده اند. مدیرانی که گاه حاضرند برای اولین شدن دست به هر گونه بی خردی بزنند.بعید نیست از آنجائیکه الگوی مدیریتی جهانی شده ایم،کشورهای دیگرجهت عقب نماندن از قافله و به تبعیت ازالگوی مدیریتی برتر،اقدام به ثبت جهانی و ملی سنتهای "آدمخواری" و "زنده به گور کردن دختران" ننمایند.
برای خواندن چیزهایی از من به اینجا نیز دعوتید
جالب است چند دقیقه ژیش دنبال مطلبی در مورد خون بس می گشتم
مرسی
جالبه. چیزی به این شرم آوری، در قرن بیست و یکم ثبت ملی هم میشه؟ سرش دعوا هم هست؟ اینه ملت ما؟ زن و گاو زمین میده جای دیه؟
من تا حالا از این سنت شرم آور چیزی نشنیده بودم، وقتی اینو خوندم، تعجب از اونهاییه که به جای رفعش و جلوگیری ازش، میخوان ثبت ملی اش هم بکنند!!!
ما چه مردمی هستیم آخه؟
هر چی سرمون میاد حقمونه، دونه دونه اش حقمونه. لیاقتمون همینه،
در ضمن، برای ضد انسانی تلقی شدن یک چیز، لازم نیست حتما اون چیز ضد همه انسانها، یا ضد مردها علاوه بر زنها باشه،
کافیه یه چیزی فقط ضد زنها، ضد کودکها، ضد سالمندها، ضد بیمارها... باشه تا ضد انسانی تلقی شه
کافیه فقط ضد یه گروه خیلی کوچیک انسانی باشه تا ضد انسانی تلقی شه
منظور من هم دقیقا همینه. گاه برای دفاع از حقوق زنان یا کودکان گویی آنها را از دسته ی انسانها جدا می کنیم و در باره ی یک گروه جدای از انسان سخن می گوئیم.هر چیزی که علیه انسانیت باشد محکوم است زنانه و مردانه ندارد...
خب من مخالفم حتی اگه ثبت ملی بشه
حتی اگه خیلی ها اینطوری ازدواج کرده باشن
حتی اگه جون خیلی از آدم ها به واسطه این ازدواج های تحمیلی و اجباری حفظ بشه
باز هم من مخالفم
آدم یه بار به دنیا میاد ، یه بار زندگی میکنه . حق داره اونطوری که دوست داره زندگی کنه . حتی اگه شیوه ی زندگی اش غلط باشه حق داره خودش غلط کنه !
این سنت ملی ! این حق رو از آدم میگیره . وقتی حق انتخاب و آزادی عمل از انسان گرفته بشه در واقع انسانیتش گرفته شده
امیدوارم دست به ثبت جهانی آدمخواری و زنده به گور کردن دختران نزنیم
دید تیز بینی دارید و به این لطافت طبع هم تبریک میگم...چند باری که اینجا سر زدم دیدم کوچکترین اتفاقات دور و بر رو هم نقد میکنید و به راحتی از کنار اشکالها نمیگذرید...خوبست....ولی یه سوال؟؟؟؟؟؟؟شما که همه ی اتفاقات اخیر رو با بیانی شیوا بررسی فرمودین چرا از کنار برخی حوادث که هرگز کوچک هم نیستند گذشتید؟؟!!!!مثل توهین به پیامبر دین توسط همین هنر....
ما کوچکترین نقص مسلمونها رو به پای اسلام میذاریم تا بزرگترین هاشو....و فقط وقتی نقادی های سلبی در میون باشه مرد میدونیم(خودم رو عرض می کنم)...کاش با هنر هنرمندامون مشتی میشدیم بر دهان مفت گوهای به ضاهر هنرمند
حقایقی هنوز هستن که آدم در برابر شون هیچ کاری نمیتونه انجام بده ...
این رسم در کشورهای عربی و ترکیه نیز رواج دارد. در ترکیه بخصوص نقاط کرد نشین این کشور این سنت شاید بسیار پررنگ تر از از بعضی استانهای ما دیده شود. اما دولت و نخبگان ترکیه با هزینه های بسیار و کارهای فرهنگی در صدد ریشه کن کردن این امر مزخرف بر آمده اند. ترکیه همان کشوری است که مولوی را به نام حودش ثبت کرده است برادران میراث فرهنگی!
درانتخاب دختر دست میذاشتن رو سوگلی ایل .ه هر پسری آرزوی ازدواج باهاش رو داشت
من چون اطلاع ندارم ، می پرسم . این ثبت ملی شدن ، تاثیری هم
در فرآیند رسمت و مشروعیت پیدا کردن این سنت نامیمون نحس و امثال آن دارد یا نه ، فقط به درد همان ماراتون افتخار آفرینی های مسئولان نادان میخورد؟
پرونده ثبت ملی خون‌بس از آن حیث که پیام‌آور صلح و آشتی بین اقوام است برای ما اهمیت بسیاری دارد و امیدواریم در حافظه همیشه ایران جاودانه شود.» نقل قول مستقیم از زبان یکی از مسئولان....
سلام
خون بس،یکی دیگری را کشته جورش کس دیگر باید بکشد
ع.د.ا.ل.ت معنی واقعیش را نشان میدهد،هه همین ثبت ملی را کم داشتیم و والسابقون السابقون شدن را نیز
این سنت همان طور که اشاره کردید ضد زن و ضد انسان است و از سوی دیگر معلوم نیست چرا در ره یافت های اسلامی زن یا به تعبیری سرنوشت انسانی باید به یغما برده شود . من حتی شنیده ام در نواحی خوزستان . اگر مردی حتی از یک زن شوهر دار خوشش بیاید می تواند با پل یا حتی در مرحله پیشرفته تر با اسلحه آن زن را از داماد تحویل بگیرد .
قسمت قشنگ موضوع چسباندن کلمه ملی به چه فجایحی است !!!
خانم پروین بختیاری نژاد مطالعات زیادی در خصوص زنان فلک زده نواحی کردستان و خوزستان انجام داده اند ( خود سوزی و قتل به وسیله محارم ) .
تقدیر از نانی دوفریس مدافع حقوق زنان ایران در صفحه زنان و جامعه وبلاگ اینجانب با آدرس زیر مطالعه فرمائید . بدیهی است که نظرات شما مشوق اینجانب در ادامه راه خواهد بود.www.womenandsociety.blogfa.com
سپاس فراوان مثل همیشه نوشته هایتان را دوست دارم .
من فکر می کردم این جهالت ها با ظهور پیامبر از بین رفت ولی مثل اینکه هنوزم ...
خدارو شکر که برادرهام قاتل نیستند
واقعا متاسفم.شاید اطلاع نداشته باشید که سالهایی در همین نظام تلاشهایی صورت گرفت برای کم رنگ کردن این سنتها یا ناف بر شدن ویا مسایل اینچنینی که حتی موجب خود سوزی دختران میشد.متاسفانه هر صحبتی بر میگردد به سیاست وسیاست گذاری وهر انتقادی ممکن است از این دیدگاه نگریسته شود.خیلی فجایع در این دنیا هست که شاید از این مورد هم بد تر باشد.مثل ختنه دختران.
درود حسن جان
البته الان این مسئاله مثل گذشته نیست
اما هنوز وجود داره
و اصلا مهم نیست بخوایم فکر کنیم که راه حل خوبیه یا بد
چون مسئاله ای که این راه حل داره در موردش به کار میره , یه مسئاله فرهنگی غلطه. و خون بس زیر مجموعه ای از یه فرهنگ غلطه و اون فرهنگ باید اول نقد بشه
سپاس از توجه ات
برای این همه وقاحت و حماقت همزمان چی میشه نوشت اونم دقیقا زمانی که چیزی از فاجعه صفیه(عروس خون بس که تابستان امسال در استان فارس اعدام شد ) نگذشته ... هر جای این شهر را که دست می گذارم از درد صدایی به اسمان می رسد انگار ...
نقد و در واقع کنایه شما را به سیستم مدیریت حاکم کاملا درک می کنم، موافقم و خودم نیز بسیار از این موضوع دلگیرو دلخورم.
اما موضع شما را به این رسم "خون بس"( درست/غلط/؟) نفهمیدم. آیا منظور شما این است که چرا این رسم به زعم شما ضد انسانی وجود دارد و اجرا می شود؟ یا اینکه چرا این رسم قرار است ثبت شود و آبروی ما را ببرد؟
نکته ظریفی است و خیلی باید مدرن بود و از سنت شرقی فاصله داشت تا مبدا و پیدایش این رسم را زیر سوال برد.
من مسلما طرفدار "خون بس" نیستم و به طور کلی از رسوم بیزارم ولی معتقدم که رسوم پشتوانه جهانبینی، فانکشنالیستی و پراگماتیستی محکمی دارند که برای مدت زمان زیادی جامعه را می گرداندند. اگر این رسم ما بوده است پس ما این بوده ایم.
من بر این عقیده ام که این سنت نه تنها"ضد زن" بوده بلکه سنتی "ضد مرد" و در اصل سنتی "صد انسانی" است. زیرا مرد طایفه مقتول همانقدر در این ازدواج حق اتنخاب دارد که دختر طایفه قاتل در قبول یا رد کردنش. بدیهی است که نه مرد و نه زن هیچکدام هیچگونه حق انتخابی نداشته و تنها مطیع "ریش سفیدان" قبیله اند.
این نظر شخصی خود نگارنده و در متن هم موجوده.....
33 ساله که داریم پسرفت میکنیم
غصه نخورید استاد عزیز به ثبت جهانی
تجاوز در زندان
زنده به گور کردن دختران
کشیدن روسری روی سر بچه 5 ساله
آزاد کردن مردی که به جرم تجاوز به 30 زن و قتل تعدادی از اونا در زندان بوده
تجاوز به توریست سوئدی
به ثبت این وحشیگریها نزدیکیم
چه مأموریت سختیه جنگیدن با سنتای غلط و متأسفانه نمیشه بی‌تفاوت گذشت و پیش ریش سفیدای فامیل بچه خلف شناخته شد. درباره‌ی پست قبلی هم...
سخته، در واقع خیلی سخته خودتو پنهان کنی، اونم وقتی همیشه افشا کردی. همیشه تو کشاکش این دو حسم
خودافشاگرانه به روزم...
سلام
واقعا شرم آوره. داریم به کدوم سمت میریم. یک زمانی بود که پیشرفت کندی داشتیم و می گفتیم مثلا 50 سال دیگه به کشورهای پیشرفته می رسیم. بعد یک زمانی رسید که بقیه جلو رفتند و ما ایستاده بودیم و الان زمانی رسیده که ما داریم با سرعت پسرفت می کنیم و همون زمان ایستایی برامون شده آرزو
تغییر کاربری دادی حسن عزیز
مطلب جالبی بود حسن عزیز
دردناکه,
ما هم چیزهایی داریم از این سنت ها!
دلم گرفته از همه آدم هایی که نام خود را انسان نهاده اند..
متاسف شدم واقعا..
این رسم دیگه وجود نداره لااقل در استان فارس، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد من مطمئنم دیگه اجرا نمیشه
چرا اجرا می شه . هر چند این متن در مورد اجرا شدن یا نشدن این سنت نبود.به ماجرای عروس خون بس که اعدام شد مراجعه بفرمائید تاببینید که هنوز هم این سنت پابرجاست...
شرم اوره .بقول شما وقتی قراره خون بس ثبت ملی بشه پس آدمخواری و زنده بگوری دختران هم میتونه ...
یه سریالی داره نشون میده جم تی وی به نام عشق جزا.رسم و سومات قبیله ای کرد های ترکیه است.اونجا هم ماجرای خون بس ایرانی ها رو داره نشون میده. من همیشه گفتم ایران یک عشیره بزرگه و ما همه مردم عشیره ایی هستیم.باور کن.یه ذره به اتفاقات دور و بر خودمون نگاه کن. فقط این ماجرای خون بس نیست که نشان قبیله ای بودن ما است خیلی چیز های دیگه هم هست.
بله منم که گفتم "الان" دیگه اجرا نمیشه
خانم صفیه غفوری(عروس خون بس) هم 16 سالگی به این ازدواج تن داده و الان 28 ساله ست یعنی 12 سال پیش...
این که میگم اجرا نمیشه نافی این کار نیست چون دارم اینجا زندگی میکنم و اتفاقا توی سنتی ترین محیط این استان ها رفت و آمد دازم میکم و البته گفته های من تنها به شناخت محدود من تکیه داره.
الحمد الله که ثبت کردن خون بس به عنوان میراث فرهنگی رسما ، منتفی شد . مسئولین بلند پایه میراث ، دیروز اعلام کردند آقای آذری . چه عجب که ناقض حقوق بشر بودن این سنت ، توسط یک مسئول اعلام شد . به کار بردن این عبارت ، انگار برای مسئولین محترم ، تابوست.
مطلب شما ، شگون داشت !!!!!!!!!!
بله خوشبختانه! اما واقعا از بلاهت مسئولانی که سعی در ثبت ملی این سنت داشتند به راحتی نمی توان گذشت
درود بر جناب اذری:
ما که قرار باشد مدیریت جهانی کنیم از این مسائل زیاد دیده و خواهیم دید.زنی که هفتاد من جل سیاه دور خودش میپیچد تا مبادا عصمتش به خطر افتد و گریه گنان به اطراف انسانی مینگرد تا بلکه هاله اش را ببیند باید هم به جای دیه مبادله گردد
تا من فهمم به اندازه کافی نرسد شما حق دارید هر گونه که مایلید با شعور و انسانیت من بازی کنید تا هر زنی نفهمد حقش چیست و رسالتش!اوضاع همین خواهد بود.تصور کنید جامعه ایی را که زن فقط بوی خون بند ناف نوزاد میدهد و مثال آبی عمل میکند که خلق شده برای رفع عطش آقایان.نفی نمیکنم که اینها هم جزیی از زندگی و زن بودن است ولی فقط جزیی نه همه آن..از دیدگاه دین هم که نگاه کنیم امام اول شیعیان از مظلوم متنفرتراست تا ظالم و وای بر زنانی که نجابت و مظلومیت افتخارشان است البته نجابت گاو گونه منظورم است
مطلب زیبای شما زشتیهای بسیاری را به خاطرمان اورد بی نهایت ممنون
به به چه سخاوتمندانه.چه آگاهانه دیگه از این بهتر نمیشه .
یکی دیگه میزنه آدم میکشه یکی دیگه رو قربانی میکنن .بعد ثبت ملیشم میکنن که نشون بدن آخر بلاهت کجاست .چرا هیچکس برای آقایون دست نمیزنه هورا بکشه
سلام خوش امدید به وب من در واقع لطف کردید که وب خوب خواندنیتان را معرفی کردید لینکتان کردم ومقدرای از ان وبتان نیز خواندم از این به بعد خواننده نات خواهم بود
درود داداش
به نظر من این سنت بدوی متعلق به دوران بربریت است که انسانها اصلا به عنوان انسان فاقد هر گونه حقی بودند .....و اصولا قتل و خونریزی و بعد ان این سنت نادرسن خون بس ...هر دو مربوط به دوران بربریت است ..البته ....که زن و مرد هر دو در ایت سنت قربانی بودند ..این سنت در کشورهای اطراف ما هم مثل ترکیه وووورسم است .....چه خوب که این شیوه های زندگی کمکم دارد منسوخ میشود .....
هر سنتی هر قدر قوی و هر قدر جهان شمول اگر پایه عقلانی نداشته باشد محکوم به زوال است.
این قانون از ان دسته قوانینی است که استثنا هم ندارد.
حداقل تا کنون نداشته است.
این که هر سنتی را ناشی از اسلام و دین تلقی کنیم اشتباهی بس فاحش و اغوا کننده است.
خیلی دلم میخاد کسانی که ادعا دارن سنت "خون بس" ریشه در دین دارد دلایل این ادعایشان را هم مطرح کنند!!!
به شکل عجیبی در چند پست اخیر تلاشی جالب و قابل تحسین برای لزوم دین زدگی از خودتان نشان داده اید.
باید از این بابت قدردان شما بود!!!
واقعا تلخه، آدم باورش نمیشه که چطور ممکنه هنوز همچین رسومی وجود داشته باشه
انگار این روزها هرچی میگذره به جای حرکت به جلو داریم به عقب برمیگردیم!
در هر صورت وحشتناکه!
دوست عزیز:
با سپاس از حضورتان. به نام وبلاگتان لینکتان کردم.
عجب رسم و رسومی! البته در خوزستان بودم . مردمان این سرزمین رو بسیار خونگرم و با احساس دیدم . البته همانطور که گفتید قومیت و طایفه مطرح هست
همیشه اول بودن افتخار ندارد....
اولین شهر آلوده
اولین کشور در آمار بالای عمل جراحی بینی
واااای این دیگه چه افتخاریه که برای ثبتش دارن از هم سبقت می گیرن؟
تا چه اندازه قربانی جهل و ندانم کاری خرده فرهنگ های بی ریشه و قبیله ای و قومی!
تا به کی، زنان قربانی ، اندیشه های قربانی و تا به کی توجیه هدف ....خداروشکر که فعلا پشیمان شدند...
جناب آذری عزیز!...مدیریت جهانی اعتماد به نفس کاذب بسیار بالایی میخواد و گنده گویی ؛ که دارن بحمدالله....
دل ِ آدم یه طوری میشه...قدر و قیمت ِ زن چقدر کم محاسبه می شده و میشه ... !
سلام جناب آذری.هرجاهستین سالم وسلامت باشین.من خودم لرستانی هستم وباقطعیت میگم که این رسم خون بها.خیلی وقته دیگه منسوخ شده وشایدبرمیگرده به زمان پدربزرگای ما نمیدونم چرااین فکرخیلی ببخشیداحمقانه به ذهن میراث فرهنگی کشور رسیده که اونوثبت کرده.من شنیدم که اون زن ومردموردنظر تاسرحدمرگ اذیت وآزازمیشدن.وازین بابت واقعن متاسفم
دوست بزرگوار:حسن اذری
رسما" از شما دعوت به عمل می آید تا در "اولین جشنواره بزرگ کتابخوانی مجازی" شرکت فرمائید.
همچنین مایه مسرت است اگر در اجرای این طرح همکار افتخاری ما باشید و ما را از کمکها و حمایتهای معنوی خویش بی بهره نگذارید
دوست بزرگوار:ابولفضل پاشا
رسما" از شما دعوت به عمل می آید تا در "اولین جشنواره بزرگ کتابخوانی مجازی" شرکت فرمائید.
همچنین مایه مسرت است اگر در اجرای این طرح همکار افتخاری ما باشید و ما را از کمکها و حمایتهای معنوی خویش بی بهره نگذارید
در ادامه عصر توحش رفتار کردن نمونه بارز رفتار مسئولین فرهنگی ماست.
حالا کالا دختر معصوم این طوایف بدوی ست یا...
سلام!
از زن بودن خودم بیزارم وقتی سر من معامله می کنند!
وا اسفا!
ببین چگونه قناری ز شوق می لرزد
نترس از شب یلدا بهار آمدنیست!